jest jednym z ważniejszych stanowisk archeologicznych, oddalona zaledwie o 3 km drogi od Festos.
Agia Triada odkryta została przez włoskich archeologów na początku XX wieku. Nazwali ją małym pałacem minojskim. Faktycznie, według jednej z hipotez pełniła ona funkcję letniej rezydencji króla Festos.
Odkryto tutaj pozostałości z kilku, następujących po sobie epokach:
Kompleks budowli w Agia Triada składa się z dwóch skrzydeł tworzących kształt litery L. Jest o wiele mniejszy od pałaców w Festos czy Knossos, jednak posiada wszystkie cechy architektury typowej dla pałaców minojskich.
Były tu drzwi, apartamenty ze świetlikami, sanktuaria, systemy przechowywania, skarbce, warsztaty, klatki schodowe, arkady, dziedzińce, tarasy i balkony, brukowane ulice i dziedzińce. Na piętro prowadziła seria schodów.
Kompleks charakteryzował się wyjątkową gracją i imponującymi zdobieniami. Ściany pokryte były płytami gipsowymi ozdobionymi freskami, których ilość przewyższała liczbę fresków na całej minojskiej Krecie!
Stanowisko w Agia Triada nie należy do znanych i popularnych wykopalisk archeologicznych co sprawia, że zwiedzanie należy do całkiem przyjemnych. Architektura oraz znalezione tutaj przedmioty sztuki świadczą, iż było to ważne miejsce. Wykopaliska nie są odrestaurowane i nie są pomalowane. Brak też tabliczek ze szczegółowym opisem, jakie są w Knossos. Trudno więc doszukać się potwierdzenia świetności miejsca. Nie mniej jednak uważam, że będąc w pobliżu, np. w Festos, warto i tu taj zajrzeć.
W części południowej, której konstrukcja była bardzo prosta, znajdował się długi korytarz, do którego przylegało szereg pomieszczeń, prawdopodobnie pomocniczych.
W północno-zachodniej części znajdowały się kwatery mieszkalne.
Centralna sala połączona była z dziedzińcem za pomocą drzwi i świetlika, co świadczy o rozwiniętej sztuce budowlanej typowej dla okresu pałacowego.
Znaleziono tu archiwum z wieloma glinianymi pieczęciami, a tuż za nim pomieszczenie z freskami przedstawiającymi lilie i dzikie koty.
Jedno z pomieszczeń nazwano skarbcem, gdyż znaleziono w nim 9 brązowych talentów.
Na zachodniej fasadzie zachowały się pozostałości schodkowej drogi, którą archeolodzy nazwali rampą morską.
W skrzydle północnym znajdowało się szereg pomieszczeń magazynowych z ogromnymi dzbanami.
Na wschód od pomieszczeń gospodarczych znajdowały się luksusowe apartamenty z oknami wieloskrzydłowymi i świetlikami, a także miejsca kultu.
Po zniszczeniu willi, sanktuaria rozbudowano na ruinach pozostałych pomieszczeń.
Spośród budowli pochodzących z okresu panowania mykeńskiego na pierwszy plan wybija się trójdzielny pałac mykeński.
W Agia Triada znaleziono wiele przedmiotów wystawionych dziś w Muzeum Archeologicznym w Heraklionie, należą do nich:
tabliczki z pismem linearnym B,
przykłady rzeźby w kamieniu,
trzy kamienne wazony z płaskorzeźbami,
puchar pamiątkowy
ryton bokserów i wazon żniwiarzy,
gliniana figurka minojskiej bogini w kołysce,
dziewięć talentów miedzi,
sarkofag Agia Triada, uznany jako najważniejsze i pod wieloma względami najciekawsze znalezisko.
znaleziony został wewnątrz grobu księcia. Jest pokryty tynkiem i pomalowany freskami przedstawiającymi zwyczaje pogrzebowe w okresie mykeńskim.
Freski jednego z dłuższych boków są podzielone na trzy obszary, które kolejno przedstawiają:
procesję kobiet,
moment składania ofiary z byka,
mężczyznę składającego ofiary na ołtarzu przed kaplicą zwieńczoną rogami konsekracji i świętym drzewem.
Drugi długi bok sarkofagu jest podzielony na dwie części:
po lewej przedstawiona jest procesja mężczyzn i kobiet między kolumnami zwieńczonymi podwójnymi toporami i ptakami,
po prawej przedstawione są męskie postacie w skórach zwierzęcych w trakcie składania darów ukochanym zmarłym, w postaci zwierząt i łodzi.
Każdy z krótszych boków przedstawia dwie kobiety na rydwanie ciągniętym odpowiednio przez konia i gryfa.
Powstanie sarkofagu datuje się na 1400 r. p.n.e. Obecnie znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Heraklionie.
oddalony o zaledwie 2,5 km grobowiec Kamilari z 1900 r. p.n.e.
Jest to jeden z trzech grobowców typu thoulos (okrągły) na Krecie, ten jest największy i najlepiej zachowany.
Nie jest znany związek z pobliskimi osadami. Jednakże z uwagi na bliskość Agia Triada i Festos oraz zbieżność konstrukcji typowej dla okresów świetności obu pałaców uznaje się, że powiązany jest z pochówkiem kogoś z wysoko postawionej społeczności.