Zachodnia strefa archeologiczna w stolicy wyspy Kos

Starożytne Kos było bardzo rozległe, stąd tak daleko od portu również znajdują się wykopaliska archeologiczne sięgające czasów hellenistycznych.  A, ponieważ od średniowiecza nikt nie interesował się tym miejscem i nie stawiano nowych obiektów, zachowane tu zabytki są w całkiem dobrym stanie. To, co dziś możemy podziwiać to między innymi (opis stanowisk zgodny z wejściem od strony odeonu):

Gymnasion w Kos

Sport w czasach starożytnych był bardzo ważny. Tu odbywały się ćwiczenia w różnych dyscyplinach i przygotowania do zawodów albo służby wojskowej. W skład obiektu wchodziła bieżnia i palestra, czyli plac treningowy. Z czasem stało się to też miejscem spotkań obywateli w różnym wieku; tu mogli dyskutować, słuchać filozofów czy mówców.

Z upływem kolejnych lat, oprócz ćwiczeń sportowych, pobierano tu nauki, powstawały szkoły (jak np. w Atenach: Likejon, Akademia Platońska). Spędzano tu dużo czasu, więc stawiano całe kompleksy budynków o różnym przeznaczeniu, także baseny i termy.

Powstaje odpowiedź, dlaczego Gymnasion, czyli greckie miejsce ćwiczeń sportowych, to także sanktuaria, termy, sklepy, portyki. 

Budowę stadionu na Kos rozpoczęto prawdopodobnie juz w IV w. p.n.e. Jego długość to ponad 180 metrów, a szerokość 30 metrów. Znajdował się w miejscu, gdzie dziś podziwiać można kilka (dokładnie cztery) kolumn w stylu doryckim. Odwiedzający to miejsce przed niewielkim trzęsieniem ziemi w 2017 roku., fotografować mogli więcej zgrupowanych kolumn, które dziś połamane leżą. Także ogrodzono dostęp do nich.

Zabytkowe ulice na obszarze Gymnasion w Kos

Na teren wykopalisk prowadzi szeroka droga Via Cardo, której powstanie datuje się na III w. n.e. Jest o tyle ciekawa, że autentyczna. Wykonana z amygdalopetry, czyli wapienia trawertynowego. Wciąż wyraźne są tu rowki po kołach pojazdów z tamtej epoki. Skierowana była północ - południe i prowadziła prawdopodobnie aż do portu. Dzisiejsza główna, była tak naprawdę drugorzędną. W okresie imperium rzymskiego ważniejsza i szersza była Decumana, skierowana wschód - zachód, dziś mocno zarośnięta, jednak wciąż widoczna i udostępniona do zwiedzania.

Rzymskie łaźnie na terenie Gymnasion w Kos

Było ich tu kilka, z różnych okresów. Dziś w całkowitych ruinach, natomiast już z daleka widoczne jest sklepienie kolebkowe, czyli w kształcie połowy leżącego walca, tzw. term zachodnich. Znaleziono tu najsłynniejszą na wyspie Kos, mozaikę podłogową. Natomiast ściany i sufit również były mocno zdobione.

Nymphaeum w Gymnasion w Kos

Gdy budowlę odkryto w 1938 roku myślano, że jest to miejsce kultu jakiś greckich bóstw. Dopiero późniejsze oględziny ujawniły, ze to piękne miejsce jest niczym innym jak zamkniętą i zabudowaną, ale tylko i wyłącznie publiczną toaletą z III w. n.e. Łaźnia była mocno dekorowana posągami, fontannami i mozaikami. Niestety trzęsienie ziemi w 469 r. wszystko zniszczyło. Dziś podziwiać można piękne kolumny w stylu jońskim, można gdyż zwiedzając teren, nie wiedziałam, że nieciekawy z zewnątrz budynek, kryje takie cudo. Zamiast zainteresować się tym, że każdy zagląda przez drewniane skratowanie w bocznych drzwiach i długo tam stoi, zwyczajnie odpuściłam sobie.

Mozaiki w Gymnasion w Kos

Przy wyjściu z wykopalisk, lub północnym wejściu, pod zadaszeniem, znajdują się znalezione tu mozaiki podłogowe z okresu panowania imperium rzymskiego. Ciekawa jest ta przedstawiająca Apolla i dziewięć muz olimpijskich, będących córkami Zeusa i Mnemosyne.

Każda z nich miała inny atrybut i opiekowała sie inną dziedziną. Były to:

• Kalliope - poezja, filozofia i retoryka, jej atrybutem była tabliczka z rylcem,

• Klio - historia, jej atrybutem był zwój papirusu,

• Erato - poezja miłosna, jej atrybutem była Kitara,

• Euterpe - poezja liryczna, gra na flecie

• Melpomene - tragedia i śpiew, dlatego jej atrybutem była maska tragiczna,

• Polihymnia - poezja chóralna i pantomima, dlatego zawsze jest głęboko zamyślona,

• Talia - komedia, więc zawsze ma maskę komiczną,

• Terpsychora - taniec, jej atrybutem była lira i plektron (do szarpania strun),

• Urania - astronomia i geometria a więc ma cyrkiel i kulę nieba,

Postacie te są przed i za głównym tematem mozaiki, którym jest wybór najpiękniejszej bogini przez Parysa. Są więc trzy kobiety: Hera, Atena i Afrodyta oraz Parys, który wręcza jabłko najpiękniejszej z nich, czyli Afrodycie.

Powiązane linki