Starożytna Eretria na Evii

Dzisiejsza Eretria zamieszkana była już w III tysiącleciu p.n.e.

Na początku VIII w. p.n.e. miasto stało się jednym z najważniejszych w całej Grecji, głównie za sprawą handlu wokół całego basenu Morza Śródziemnego.

O zamożności miasta świadczy m.in. bogate wówczas Sanktuarium Apollina Dafnefora, czyli Nosiciela Laury), które było dwukrotnie przebudowywane.

V wiek p.n.e. był trudny dla Evii za sprawą:

• Persów, którzy w 490 r. p.n.e. łupili Eretrię na potęgę,

• Aten, które zdominowały Polis,

• zarazy w 437 r. p.n.e. zdziesiątkowała mieszkańców.

A jednak w 411 r. p.n.e. miasta Evii wyzwoliły się spod panowania ateńczyków, by w IV w. p.n.e. na nowo rozkwitnąć. Powstały wówczas potężne mury miejskie, luksusowe siedziby w Dzielnicy Zachodniej, Dom z Mozaikami, Gimnazjon, czy teatr ze świątynią Dionizosa - wszystko to dziś udostępnione jest do zwiedzania.

Pod koniec IV w p.n.e. Eretria znalazła się pod polityczną dominacją królów macedońskich. Okres ten pozostawił głównie grobowce.

W 198 r. p.n.e. miasto zostało zdobyte przez Rzymian. Po krótkim okresie względnego dobrobytu w II w p.n.e. Eretria straciła na znaczeniu i sukcesywnie się wyludniała.

Po 1830 r. Evia została ponownie zaludniona głównie uchodźcami z greckiej wyspy Psara.

Zwiedzanie starożytnej Eretrii

Na przełomie VI i V w. p.n.e., głównie za sprawą handlu z Atenami, Eretria była potęgą morską Grecji. Do dziś pozostało wiele wykopalisk archeologicznych, z których część udostępnionych jest dla zwiedzających całkowicie bezpłatnie, część choć odkopana i ogrodzona, więc obejrzeć można tylko zza płotu.

A, ponieważ dzisiejsza Eretria stoi dokładnie w tym samym miejscu, gdzie starożytna, zdarza się, że pozostałości przeszkadzają miastu w normalnym życiu, czyli budowie domu lub układaniu sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej.

Jest co zwiedzać. Trzeba przyjechać jak najwcześniej rano. Miłośnicy starożytności powinni dojechać tu przynajmniej dwa razy, bowiem Eretria obfituje w wykopaliska archeologiczne.

Jak zorganizować zwiedzanie?

• Jeśli podróżujesz samochodem, proponuję przyjechać rano do Muzeum Archeologicznego Eretria. Ponieważ jest krótko otwarte, najlepiej zacząć zwiedzanie od tego miejsca. Później można zostawić tu samochód i udać się na zwiedzanie innych miejsc, które zaczynają się dosłownie po drugiej stronie ulicy.

• Jeśli podróżujesz autobusem, proponuję odwiedzić Świątynię Apolla, która otwarta jest w godzinach tych samych co Muzeum Archeologiczne Eretria. W okolicy znajduje się sporo innych wykopalisk archeologicznych, które warto odwiedzić - należy jednak pamiętać, żeby zdążyć do Muzeum Archeologicznego i Domu Mozaik przed 15:00. Proponuję też zrobić sobie zdjęcie rozkładu jazdy autobusów, gdyż dużo ich tu nie jeździ. Szkoda byłoby spóźnić się na któryś, albo co gorsza na ostatni.

To jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować tekst. Możesz też dowolnie zmieniać rozmiar i położenie tego elementu oraz wszelkie parametry wliczając w to tło, obramowanie i wiele innych. Elementom tekstowych możesz też ustawić animację, dzięki czemu, gdy użytkownik strony wyświetli je na ekranie, pokażą się one z wybranym efektem.

Więcej na stronie: Sanktuarium Apolla

Więcej na stronie: Starożytny teatr

Klasyczny, starożytny grecki teatr budowano na świeżym powietrzu. Do budowy wykorzystywano naturalne zbocze góry, na którym opierano siedzenia dla widowni. Położenie teatru w stosunku do kierunków świata nie było wówczas przypadkowe. Ważne było, żeby słońce nie świeciło widzom w oczy szczególnie w godzinach popołudniowych, gdy odbywały się spektakle.

Akropol w Eretrii na wyspie Eubea jest całkowicie bezpłatny i całodobowo otwarty. Budowle nie są odrestaurowane. Co więcej, trzeba się sporo natrudzić, aby odszukać zarys dawnych świątyń, wież i innych budowli. A jednak w czasach starożytnych miejsce tętniło życiem.

Więcej na stronie: Akropol

Dom Mozaik to rezydencja użytkowana w okresie 370 do 300 r. p.n.e. Znalezione tu przedmioty znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Eretrii.

Dom mozaik dzisiejszą nazwę zawdzięcza dobrze zachowanymi mozaikami podłogowymi wykonanymi z otoczaków. Podobno trwały dyskusje czy przenieść mozaiki do muzeum archeologicznego czy pozostawić je na miejscu. Wygrał pomysł pozostawienia.

Ateńska Efebia byłą instytucją wychowania obywatelskiego skierowaną do młodych mężczyzn w wieku od 18 do 20 lat, nastawioną głównie na edukację wojskową. Szkolenie trwało dwa lata i kończyło się egzaminem.

W gimnazjum znajdowało się miejsce do oczyszczenia ciała, oraz aż siedem kamiennych basenów zasilanych słodką wodą.

Więcej na stronie: Gimnasion

Więcej na stronie: Dzielnica mieszkalna

Z uwagi na położenie w stosunku do miasta i innych zabytków, dzielnica mieszkalna opisywana zastała jako zachodnia.

Podczas prac wykopaliskowych wydobyto głównie zabudowania mieszkalne z okresu między IV a II w. p.n.e. Odkryte domy oznaczone zostały kolejnymi numerami: Dom I, Dom II i Dom IV.

Zwany jest również „grobowcem Erotesa”. Nazwę zainspirowały znalezione gliniane figurki Erosa, greckiego bożka miłości i namiętności.

Zabytek został odkopany w 1897 roku. Chociaż zachowany jest w dobrym stanie to wiadomo, że ktoś wcześniej skradł cenne przedmioty, które z całą pewnością się tu znajdowały. 

Na podstawie znalezisk datowany jest na IV wiek p.n.e., czas, w którym te charakterystyczne grobowce typu macedońskiego pojawiły się w południowej Grecji po upadku Macedończyków.

Najstarsze osadnictwo na tym obszarze sięga 3000 roku p.n.e., czyli wczesnej epoki brązu. Ówczesne duże wahania poziomu wody nie pozwalały na zamieszkiwanie aż do VI wiekiem p.n.e.

Na otwartej przestrzeni pokrytej dziś trawą i chodnikami, w V w. p.n.e. była tętniąca życiem i rozbudowana Agora.

Do dziś zachowały się jedynie pozostałości po Tholosie, okrągłym budynku z V w. p.n.e.

Iseion jest pozostałością po sanktuarium poświęconym Izydzie, egipskiej bogini płodności, magii, macierzyństwa i opieki nad rodziną.

Stanowi przykład, że czasach starożytnych kultura Egiptu umiała duży wpływ na życie mieszkańców ówczesnej Grecji.

Iseion w Eretrii jest jednym z najstarszych w Grecji sanktuariów bóstw egipskich.