W marcu 2023 roku otwarte zostało Muzeum Archeologiczne w Messara. Jego zwiedzanie jest o tyle ciekawe, że zastosowano tutaj interaktywne aplikacje ułatwiające powiązanie danego znaleziska z miejscem jego pochodzenia. Z uwagi na bliskość i znaczenie starożytnej Gortyny, pałacu minojskiego w Festos, oraz Matali, właśnie im poświęcono najwięcej uwagi.

Eksponaty w muzeum obejmują okres od prehistorii przez grecko-rzymski do chrześcijańskiego.

Nazwa okresu: grecko-rzymski nie jest przypadkowa. Bowiem, gdy cała Kreta walczyła przeciwko rzymskiemu podbojowi, Gortyna nawiązała przyjacielskie stosunki z okupantem. Prawdopodobnie dlatego, w 27 r. p.n.e. cesarz Oktawian August wybrał Gortynę na stolicę Krety. Miasto i mieszkańcy zyskali na układzie, przyjeżdżali tu kupcy i bogaci właściciele z Cesarstwa Rzymskiego.

Do III w. n.e. miasto rozbudowywało się, przybywali tu chętnie mieszkańcy. Gortyna coraz bardziej przypominała typowe, rzymskie miasta. Powstały świątynie, teatry, łaźnie, akwedukty, oraz sieć dróg.

Wybudowano imponujące budynki użyteczności publicznej, które miały podkreślić chwałę Rzymu. Wznoszono posągi cesarzy rzymskich, który z czasem nadawano boski status.

Ciekawym wydaje się to, iż w I w. n.e. zaczęto produkować szkło metodą dmuchania. Od tego czasu zaczęto produkować szklane przedmioty do celów religijnych, prywatnych i pogrzebowych. Szybko stał się powszechnie użytkowanym produktem oraz o wiele tańszym niż dotychczasowe, ceramiczne.

Sporo miejsca w muzeum poświęcono Matali, którą dziś znamy z uwagi na słynną plażę. Okazuje się jednak, że znaleziono przedmioty sięgające VI w. p.n.e. Do III w. p.n.e. Matalon było miastem portowym Festos. Później, w miarę jak Gortyna poszerzała swoje granice, przejęła Matalon. Niezależnie, odkryto pozostałości akropolu, świątyni Artemidy oraz wykute w skale magazyny i zbiorniki na wodę a także pomieszczenia służące ochronie i konserwacji statków. Dziś Matalę znamy z opowiadań o mieszkających tam hippisach.

Zewnętrzna część muzeum poświęcona jest… wodzie. Dostęp do niej było kluczowym kryterium przy zakładaniu osady. Jeśli był utrudniony, trzeba było ją jakoś dostarczyć. Prekursorem w tej dziedzinie był Tunel Eupamidesa na Samos, który wydrążony w skale dostarczał w VI w. p.n.e. wodę pitną mieszkańcom Pitagorio. Na Krecie, typowym przykładem jest akwedukt w Gortynie.

Muzeum archeologiczne w Messara

przedstawiłam nietypowo, czyli bez opisywania eksponatów. Opowiedziałam o miejscach wartych zobaczenia na Krecie. Dlaczego? Bo w muzeum nie ma zbyt dużo eksponatów, a do tego większości wystaw nie wolno fotografować. Zauważyłam też, że posągi, które kilka lat temu były w Gortynie, dziś są w muzeum z zakazem robienia im zdjęć.

Ale,

to muzeum przekazuje ogrom wiadomości w sposób, który zaciekawi także dziecko. Panele z dużymi ekranami i guzikami do wciskania, przenoszą w autentyczne miejsca wydobycia eksponatu dodając szereg wiedzy.

Powiązane linki