Lykeion w Atenach
co to takiego
Ano właśnie, dobre pytanie... Gdy pierwszy raz odwiedziłam Ateny, trafiłam tu tylko dlatego, że miejsce objęte było tzw. karnetem na kilka zabytków, którego cena była korzystna pod warunkiem odwiedzenia wyznaczonych miejsc w ciągu kolejnych pięciu dni. Na ostatnim miejscu w karnecie był właśnie Lykejon. Przybywszy na miejsce okazało się, że razem z mężem, byliśmy jedynymi odwiedzającymi, co w porównaniu ze słynnym Akropolem, było czymś dziwnym. Obeszliśmy wykopaliska, porobiliśmy kilka zdjęć i wyszliśmy nie zdając sobie sprawy jak ważne było to miejsce kilka wieków p.n.e. W trakcie kolejnych wizyt w Atenach, odwiedziłam to miejsce kilkukrotnie...
Lykeion w Atenach było szkołą założoną przez Arystotelesa
czyli jednego z siedmiu starożytnych greckich filozofów, uznanego za założyciela szkoły, zwanej Lykeionem. Ciekawym wydaje się pytanie jak tego dokonał, jeśli wg ówczesnego prawa nie będąc Ateńczykiem, nie mógł być w posiadaniu jakiejkolwiek własności ziemskiej Polis, czyli mieście - państwie - Atenach.
Arystoteles był wyjątkiem
bowiem jako sławny i doceniany już za życia grecki filozof, mógł obejść prawo. Wg podań, Arystoteles około 20 lat spędził jako uczeń akademii stworzonej przez Platona, który głosił nauki filozoficzne, skierowane na rozmyślania. W okresie ok. VI w. p.n.e. nauczanie nie było usystematyzowane. Nie było wytycznych wg których szkoła musiała zapewnić kadrę w odpowiedniej ilości i wg określonych wymagań kwalifikacyjnych. Nie było obowiązku realizacji programu edukacyjnego, gdyż taki nie istniał. Każda szkoła była komercyjna, musiała zjednać sobie ucznia i uczyć na tyle ciekawie, by ten chciał do niej uczęszczać..
Wracając do Arystotelesa...
Spędziwszy sporo czasu jako uczeń słynnego Platona, mając około 40 lat, czyli będąc w wieku akme, co oznaczało wiek pełnego rozwoju umysłu, odwiedził towarzysza w Assos (dzisiejsza Azja Mniejsza) by później spędzić kilka lat na wyspie Lesbos. Sława o jego mądrości dotarła do Macedonii, gdyż został poproszony o nauczanie 15 - letniego wówczas Aleksandra. W 335 r. p.n.e. Arystoteles wrócił do Aten. Okazało się, że sława nauczyciela Aleksandra Macedońskiego, przywędrowała do Polis razem z filozofem.
Lykeion w Atenach stanowiło wyśmienite miejsce do prowadzenia nauk filozoficznych, bowiem bujnie rosnące tu drzewa dawały cień podczas upalnego lata. O ile bowiem Ateny cierpiały na brak wody pitnej, o tyle bliskość starożytnej rzeki Illisos sprawiało, że gleba w tym miejscu była urodzajna.
Wiadomo, że w V w. p.n.e. istniał tu Gimnazjon, czyli miejsce w którym odbywały się ćwiczenia gimnastyczne czy nawet wojskowe. Główną budowlę stanowiła palestra, a więc szkoła zapasów i boksu. Obiekt taki w tamtych czasach budowany był wg jednolitej architektury we wszystkich miastach, w których odbywały się igrzyska. Była to prostokątna budowla okalająca otwarty dziedziniec, na którym latem odbywały się ćwiczenia. W chłodne lub deszczowe dni zajęcia gimnastyczne prowadzone były w salkach schowanych w portyku okalającym dziedziniec.
Uznaje się, że architektura palestry sprzyjała nie tylko młodzieży w ćwiczeniach sportowych, ale także osobom starszym w dysputach filozoficznych. Mężczyźni lubili rozprawiać przechadzając się w niewielkich grupkach. W gimnazjonie można było godzinami rozmawiać spacerując na otwartej przestrzeni czyli dziedzińcu, wokół niego w portyku dającym cień lub zabezpieczenie przed deszczem, albo w salach gdy dni były chłodniejsze.
Archeologiczne prace wykopaliskowe w Lykeion
nie były łatwe. Ateńczycy wiedzą, że nałożone po sobie epoki: klasycznej czy hellenistycznej greki, dalej okresu bizantyjskiego, tureckiego czy nowożytnego, wykluczają się wzajemnie. Z czasem bowiem kolejne warstwy ziemi nakładają się na siebie co powoduje, że dosłownie metr na metrze istnieją budowle z następujących po sobie epok. Greccy archeologowie muszą więc wiedzieć, przed przysłowiowym wkopaniem łopaty, czego mają szukać.
Sława Arystotelesa wpłynęła na rodzaj prac wykopaliskowych
Wiadomo bowiem, że w XIX w. n.e. istniały tu budynki wojskowe. Zastanawiano się, co wyeksponować; gimnazjon i militarny charakter miejsca, czy Lykeion jako dorobek Arystotelesa. Po wielu sporach toczonych w mediach, badań wśród mieszkańców Aten, zdecydowano się na odkrycie szkoły a muzeum wojny wybudowano dwieście metrów dalej.
Lykeion, czyli wszystko pochodzi od greki
Platon, nauczyciel Arystotelesa założył w Atenach Akademię będącą szkoła filozoficzną. Arystotelesowi przyznaje się natomiast, że w swojej szkole wolał prowadzić nauki konkretne; humanistykę i przyrodoznawstwo. Uznaje się więc, że Lykeion stanowi pierwowzór dzisiejszego liceum, szkoły kształcącej młodzież.
Wokół Lykeionu
Terenem przylegającym do szkoły Arystotelesa jest ogród i muzeum bizantyjskie. Wejście do muzeum wymaga dodatkowej opłaty. Obejmuje ikony i inne eksponaty z okresu od III do XX w. n.e. zebrane z całej Grecji. Ogród natomiast stanowi miłe miejsce także dla osób mniej zainteresowanych sztuką. Wśród klimatycznych alejek dosłownie tonących w zieleni, można nie tylko odpocząć w eleganckiej kawiarence ale i pospacerować.
